Yogastijlen

Welke yogastijlen zijn er, en wat verstaan we eigenlijk onder de term "yogastijlen"? Vooral voor nieuwe yogi's en yogini's kan de verscheidenheid aan yoga soms behoorlijk verwarrend zijn. Hier een eerste overzicht!

Wat wordt bedoeld met ‘yogastijl’?

Al in vroegere tijden ontstonden in het oorsprongsland van yoga, dus in India, verschillende stromingen en tradities rondom de leer en de praktijken van yoga. Zo is er bijvoorbeeld de klassieke yoga, waarvan de centrale brontekst de beroemde Yogasutra van Patanjali is, maar ook tantrische yogastromingen.

Daarnaast maakt men fundamenteel onderscheid tussen verschillende yogawegen, zoals:

• Jnana Yoga (yoga van kennis)
• Bhakti yoga (yoga van toewijding)
• Karma yoga (yoga van actie) en 
• Hatha-Yoga (Yoga van de Kracht of de Inspanning).

In de loop der tijd hebben verschillende yogameesters bovendien verschillende yogatradities gevormd, waarin deze elementen op verschillende manieren worden gewogen en onder andere ook specifieke meditaties, mantra-praktijken en andere technieken worden onderwezen.

Met yogastijlen worden meestal echter de in moderne context ontstane verschillende vormen van de asana-praktijk bedoeld - in feite dus subvormen van Hatha-yoga, waartoe de asana's naast andere lichamelijke praktijken behoren. 

Deze in recentere tijd ontstane asana-gebaseerde vormen van yoga, die samengevat worden onder de term "Yogastijlen", bepalen vooral in het Westen het beeld van yoga sterk. Veel mensen associëren yoga minder met de oude Indiase filosofie waarop het is gebaseerd, en met de hierboven genoemde yogapaden, maar vooral met de huidige yogastijlen die zeer populair zijn geworden.

Moderne diversiteit: verschillende yogastijlen

Indiase yogameesters zoals Krishnamacharya, Desikachar en Iyengar, maar ook Swami Sivananda, Pattabhi Jois en anderen hebben in recentere tijd bepaalde soorten van oefenpraktijken ontwikkeld, waaronder speciale oefenvolgordes of sets van asana's en andere bijzonderheden. 

Veel yogaleerkrachten en yogaleerlingen hebben in de afgelopen decennia hun eigen stijlen ontwikkeld, die verder gaan dan India. Inmiddels is er een uiterst divers spectrum ontstaan, dat soms ook als een ondoordringbare "jungle" kan worden ervaren - vooral voor nieuwkomers rijst nu de vraag welke yogastijl voor hen geschikt zou kunnen zijn en waarin de verschillende stijlen zich van elkaar onderscheiden.

Dit geldt des te meer, aangezien veel cursusaanbiedingen ook online beschikbaar zijn - terwijl men zich vroeger om pragmatische redenen vaak gewoon voor de dichtstbijzijnde studio en dus voor de daar aangeboden yogastijl koos, staat ons inmiddels via het scherm de hele breedte aan stijlen ter beschikking, zodat de keuzestress niet uitblijft. 

Aangezien het aantal yogastijlen zo groot is, zou je bijna een kleine encyclopedie nodig hebben om ze allemaal in detail voor te stellen. Te veel voor een kort overzicht! Hier zal daarom als eerste oriëntatie eerst worden uitgelegd op basis van welke kenmerken de verschillende yogastijlen grofweg gecategoriseerd kunnen worden en wat je kunt verwachten in de grote verscheidenheid aan stijlen van moderne yoga.

Yogastijlen van vloeiend tot statisch, van meditatief tot krachtig en dynamisch

Een criterium waarmee je yogastijlen kunt categoriseren, is de onderverdeling in "vloeiende" of statische yogastijlen: men maakt onderscheid tussen Vinyasa Yoga met yoga flows, waarbij de asana's in een verbinding in elkaar overgaan, en een soort praktijk waarbij de houdingen afzonderlijk worden geoefend. Een bekend voorbeeld van de laatste oefenmethode is Yin Yoga, de rustige en regenererende stijl die de laatste jaren zoveel bijval krijgt. Hier worden de afzonderlijke asana's lange tijd vastgehouden (Een andere bijzonderheid daarbij is dat het gaat om een passieve houding zonder krachtinspanningen).

Voorbeelden van Vinyasa Yoga zijn daarentegen bijvoorbeeld Ashtanga Yoga (in tegenstelling tot Yin Yoga een zeer krachtige stijl) en TriYoga. Iyengar Yoga kan daarentegen zowel statisch als dynamisch worden beoefend, waarbij deze stijl ook bekend staat om het frequente gebruik van yoga props (hulpmiddelen), wat goed te combineren is met een statische praktijk.

Wie al ervaring heeft opgedaan, weet: Ook statische yogastijlen kunnen behoorlijk inspannend en krachtopbouwend zijn, terwijl vloeiende stijlen ook rustig en zacht kunnen zijn. 

Feit is: Van ontspannende yogastijlen zoals Restorative Yoga tot uitdagende stijlen zoals Power Yoga, de keuze is enorm - er is voor elke behoefte en voorkeur iets bij! 

Yogastijlen kunnen naast asana's andere praktijken omvatten.

Ook de moderne, lichaamsgerichte yoga omvat niet altijd uitsluitend de praktijk van asana's. Bij sommige bekende yogastijlen horen andere elementen van yoga er stevig bij. Zo zijn in Jivamukti Yoga, de door Sharon Gannon en David Life opgerichte yogastijl, onder andere meditatie en studie van geschriften een belangrijk onderdeel - en met name het yogische principe van geweldloosheid (Ahimsa) speelt in deze stijl een grote rol. 

In het hierboven al kort genoemde TriYoga volgens Kali Ray zijn Mudra's bijvoorbeeld een kenmerkend element, en in sommige yogastijlen - zoals die van Dinah Rodrigues ontwikkelde Hormon Yoga - is Pranayama als regelmatig onderdeel geïntegreerd. In Sivananda Yoga en ook in Satyananda Yoga vindt men een bijzonder breed scala aan yogische praktijken - hier kan men over de respectieve Asana-stijl heen spreken van hele yogastromingen, aangezien hier meditatie en andere spirituele aspecten centraal staan.

Van heet tot crossover: Verdere bijzonderheden van verschillende yogastijlen

Onder de talrijke verschillende stijlen zijn er ook veel yogastijlen met heel specifieke eigenschappen, zoals Acro Yoga met zijn acrobatische elementen (hier oefen je met een partner) of Aerial Yoga, waarbij de asana's in grote, aan het plafond bevestigde stofdoeken worden uitgevoerd. Het wordt een beetje curieus bij de door Bikram Choudhury opgerichte Bikram Yoga: Deze stijl wordt in spiegelruimtes bij minimaal 38 graden Celsius en hoge luchtvochtigheid beoefend (dit dient onder andere voor de verhoogde soepelheid van het lichaam).

Elementen uit de Martial Arts bevatten de Yogic Arts volgens Duncan Wong, en ook in Budokon Yoga van Cameron Shayne vind je, zoals de naam al zegt, invloeden van Martial Arts. Over het algemeen zijn er enkele stijlen ontwikkeld die yoga-asana's of andere yogapraktijken combineren met elementen en technieken uit andere tradities en achtergronden. Door deze "Crossover"-stijlen wordt het veld van verschillende stijlen nog eens uitgebreid met een geheel genre.

Tot zover onze kleine verkenning van de wereld van de verschillende yogastijlen. Er is veel te ontdekken en te ervaren, en dankzij de mogelijkheden om via video-materiaal enz. een eerste indruk van verschillende yogastijlen te krijgen, kun je een gevoel ontwikkelen voor wat jou bijzonder zou kunnen aanspreken en waar je naartoe getrokken wordt. Heb je jouw yogastijl al gevonden? We kijken ernaar uit om je te ondersteunen in je yogapraktijk met onze uitrusting.